OMUZ AĞRILARI

Omuz ağrısı bel ve boyun ağrılarından sonra 3. sıklıkta görülen bir problemdir. Omuz ağrısı özellikle kolunu kullanarak çalışan kişilerde doktora başvurma nedenleri arasında ilk sıralarda yer alır. Omuz ağrıları omuz ekleminin kendisinden kaynaklanabileceği gibi  başka bir bölgeden omuza yansıyan ağrılar da olabilir.

Omuz ağrısının nedenleri nelerdir?
En sık karşılaştığımız omuzun kendi yapılarından kaynaklanan omuz ağrılarıdır. En başta omuzun tendonlarını ilgilendiren sıkışma sendromu diye tanımladığımız patoloji gelmektedir. Donuk omuz, tendonlara kireç birikimi ile oluşan kalsifik tendinitler, omuz gevşekliği ya da omuzun yarı çıkıkları, miyofasyal ağrı sendromu denilen omuzun çevresindeki kaslara bağlı zorlanma ağrıları en çok görülen problemlerdir. Omuz çevresi kasların sinirlerinin hasarına bağlı olarak da omuz ağrıları görülebilir ve bunlarda omuzda kuvvetsizlik, zayıflık daha ön plandadır. Rotator manşet yaralanmaları da yine en sık karşılaşılan omuz sorunudur. Rotator manşet, omuz hareketini ve stabilitesini sağlayan kasların ve tendonların bir bütünüdür.

Bazen omuzun aşırı kullanımı bursanın enflame olması ve şişmesiyle ortaya çıkan bursite yol açabilir. Bursalar eklemlerin çevresinde bulunan ve omuz hareketinden kaynaklanan sürtünmeyi azaltan sıvı dolu keseciklerdir. Bursit genellikle rotator manşet tendinitine bağlı olarak gelişir. Zaman zaman omuzdaki birçok doku enflame olarak ağrıya neden olur ve omuz sınırlı bir biçimde kullanılır hale gelebilir. Bunun sonucunda eklem sertleşerek ‘donuk omuz’ olarak adlandırılan duruma yol açabilir. Ancak doğru uygulamalarla ve bakımla bu sorun ortadan kaldırabilir.

Daha az karşılaştığımız nedenler ise omuz dışı yapılardan kaynaklanan ağrılardır. İltihaplı romatizmaların çoğunluğu omuzu etkilemektedir. Akciğerin üst bölgesinin kanserleri, karaciğer, safra kesesi, dalak problemleri bile omuz ağrısı ile karşımıza çıkabilmektedir. Boyun fıtıklarının omuza yayılan ağrı yapması dolayısıyla boyun ağrısı yapan nedenlerle omuz ağrısı yapan nedenlerin sıklıkla karışabileceği unutulmamalıdır.

Sıkışma sendromu nedir?
Sık karşılaşılan omuz ağrısı nedenidir. Sıkışma sendromu, kolumuzu kaldırmamızı sağlayan kasların tendonlarının ve bu bölgedeki kesenin omuzu oluşturan kemik yapılar arasında sıkışması sonucunda görülür. Elini yukarda kullanan mesleklerde, ev kadınlarında, yüzme ve voleybol gibi spor yapan sporcularda daha sık görülmektedir. Sonuç olarak bu problem omuzu kötü kullanma veya aşırı kullanma hastalığıdır. Bu sendromun önemi gerekli tedavi yapılmaz ve önlemler alınmazsa tendonlarının tamamiyle yırtılmasıyla sonuçlanabileceğidir.Yakınmalar sıklıkla omuzun ve kolun kullanılması sonucu ortaya çıkar. Zamanla ağrı devamlı olmaya başlar. Özellikle geceleri hastayı uyutmayan ağrı haline dönüşür. Hastanın giyinme soyunma gibi günlük yaşam aktivitelerini etkileyecek düzeye gelir.

Omuz ekleminde kireçlenme hastalığı görülür mü?
Yük taşıyan bir eklem olmadığı için omuz ekleminde diz eklemi kadar osteoartrit dediğimiz kireçlenme hastalığı fazla görülmez. Eklem kıkırdağının aşınması ile oluşan bu hastalık gelişti ise fizik tedavi uygulamaları çok önem kazanır. Protez uygulamalarının daha geç yapılmasına olanak sağlar.

Omuz Ağrısının Nedeni Nasıl Tespit Edilir?
Omuz ağrısının nedenlerini tespit etmek için öncelikle hastayı dikkatle muayene etmek lazımdır. İstenebilecek tetkikler bir omuz filmi olabilir ,omuz bilgisayarlı tomografisi olabilir ,omuz ultrasonografisi olabilir ya da manyetik rezonans (emar) olabilir.Ancak hangi tetkikin yapılması gerektiği hastanın muayene bulgularına göre değişmektedir. Bu yüzden yapılacak tetkike hasta değil hekim karar vermelidir.

Omuz ağrıları için şu tedavi yöntemleri kullanılabilir

İlaç tedavisi: Ağrı kesiciler,NSAI (enflamasyon giderici romatizmal ilaçlar), kas gevşeticiler .

Omuz içine yapılan enjeksiyonlar: Lokal enjeksiyon olarak kortizon , kıkırdak yenileyiciler ve lokal anestezikler kullanılır. Bu enjeksiyonlar eklem içine, tendon veya kesecikler (bursalar) içine yapılabilir. PRP (hastanın kendi kanı ile yapılan tedavi yöntemi) de omuza uygulanabilir.

Fizik tedavi: Fizik tedavi yöntemlerinden hangisinin tercih edileceği hastalığın evrelerine göre değişiklik gösterebilir. Akut evrede ağrı kesici akımlar ve soğuk uygulamalar tercih edilirken sonraki dönemlerde derin bölgelere etki edebilen “derin ısıtıcı” olarak isimlendirilen uygulamalar ön plandadır.

Ayrıca omuz eklemini hareketlendirmek amacıyla bazı rehabilitasyon araçları da kullanılabilir. Bunlar omuz çarkı, tırmanma merdiveni, makaralı kaldıraç gibi rehabilitasyon araçlarıdır. Derin ısıtıcılar ise kısa dalga diyatermi veya radar, ultrason gibi uygulamaları içerir.

Egzersizler :

OMUZ HAREKETİNİ ARTIRICI EGZERSİZLER
• Ayakta dik durun ve elinize uzunca bir sopa alın. Dirsekleri gergin tutarak ellerinizi yavaşca yukarıya kaldırın ve indirin.
• Aynı hareketi sopayı kalça arkasında tutarak geriye doğru tekrarleyın. Her iki harekettede dirseklerin düz tutulmasına dikkat edin.
• Vücut duvara yan bakacak şekilde ayakta durulur. Parmak uçları duvara temas ettirilir, çıkabildiği en yüksek yere kadar parmaklar hareket ettirilerek, kol en yüksek seviyeye çıkarılır.
• Yüz duvara bakacak şekilde ayakta durulur. Parmak uçları duvara temas ettirilir, çıkabildiği en yüksek yere kadar parmaklar hareket ettirilerek, kol en yüksek seviyeye çıkarılır.

OMUZ GÜÇLENDİRME EGZERSİZLERİ
• Kol gövdeye bitişik, dirsek dik açıda durarak, sağlam el ile el bileği tutulur, hasta kol dirsekten dışarıya ve içeriye doğru itilir.
• Duvara yan durulur: Kol gövdeye bitişik dirsek dik açıda kol duvara doğru itilir.
• Kol gövdeye bitişik dirsek dik açıda kol düz olarak geriye doğru itilmeye çalışılır (Omuz hareket ettirilmeden dirsekle duvar itilir.)
• Duvara doğru dönülür.Kol gövdeye bitişik dirsek dik açıda yumrukla duvar itilir.

GERME EGZERSİZLERİ
• Kollarınız öne doğru uzanmış kısıtlı şekilde yüzüstü yatın ve omuzunuza doğru hafifce dönerek ağırlık verin.
• Diz üstü çömelinir, kollar öne doğru düz olarak uzatılır, gövde yere yaklaştırılarak kolun üst iç kısmının gerildiğini hissedilir. Bu şekilde 10 sayana kadar durulur.
• Bir sandalyenin arkasına tutulur, bacaklar, düz bir şekilde gövdeden öne doğru eğilinir, kollar düz tutulur, kolun iç yüzünde gerginlik hissedilir, bu şekilde 10 sayana kadar durulur.
• Ayakta eller birbirine kenetlenir, gövde sabit dururken öne doğru uzanılarak sırtın gerildiği hissedilir, bu şekilde 10 sayana kadar durulur.
• Ayakta kollar düz olarak arkada birleştirilir, kollar geriye doğru uzatılarak gerilir,bu şekilde 10 sayana kadar durulur.
• Bir duvar köşesinde, bacaklar hafif ayrık dik durulur.Kollar dik olacak şekilde iki duvara dayanılır, ayaklar yerinden kıpırdamadan öne doğru gidilir,bu şekilde 10 sayana kadar durulur.

AKTİF OMUZ HAREKETLERİ
• Sırtüstü yatılır, Kol dirsek ve omuz 90 derecelik açıyla harekete başlanır. Sağlam elle hasta el bileği kavranır, el bileğinden yukarı kaldırılır.
• Sırtüstü yatılır.Eller baş üzerinde birleştirilir. Yukarı doğru kaldırılarak ense arkasına geçilir. Dirsekler yere yapıştırılır

• Omuz ağrılarından korunmak için şunlara dikkat!
• Ağır paket ve yükler taşıyarak omuzunuzu zorlamayın,
• Araç kullanırken pencereyi açmayın
• Uzun süre kollarınızı yukarıda tutmamıza yol açan çamaşır asma, perde asma, yüksek raflardan cisimler indirme gibi hareketlerden mümkün olduğunca kaçının. Omuzu 90 derece ve üzeri aktivitelerde kullanmaya zorlamayınız
• Çocuklarınızın okul sıralarında doğru oturmasına dikkat edin ve ağır okul çantaları taşımasına izin vermeyin,
• Düzenli omuz egzersizleri yapın, (Yoga ve yüzme faydalı sporlardır)
• Dik oturmaya özen gösterin
• Omuz çevresi ve kürek kemiği kasları yeterince esnek ve güçlü olmalıdır
• Aşırı ve zorlayıcı yüzme omuz kirişinin sıkışmasına neden olabilir
• Eğer bir kez ciddi omuz problemi yaşadıysanız omuz ekleminizi dikkatli kullanmalısınız.
• Omuz ağrısı kolayca müzminleşebileceği için erkenden bir Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzman hekimine başvurun.

Uzm .Dr. Ayşegül Ellialtıoğlu

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı